H μαγεία του Μουντάκη

Πόσες φορές στην εποχή του ψηφιακού πίθηκου και του μεταξένιου και απόλυτου φασισμού έχεις την τύχη αλλά και  την τιμή να γράφεις και να διατρέχει το κορμί και πρωτίστως την ψυχή σου δημιουργική συγκίνηση και άφατη απόλαυση; Αφήνουμε την ίδια την ζωή, που την έχουμε καταντήσει διαρκή αυνανισμό σε μια οθόνη!  Νοιώσαμε τα πανάκριβα πλέον συναισθήματα αισθητικής πλήρωσης και πλούσιας έμπνευσης ακούγοντας, απολαμβάνοντας, αναζητώντας μέθεξη στην υπέροχη κασετίνα (τρεις ψηφιακοί δίσκοι- CD) μοναδικό ντοκουμέντο, σπάνιο και εξαιρετικό απάνθισμα του έργου του μεγάλου λυράρη παιχνιδιάτορα ΚΩΣΤΑ ΜΟΥΝΤΑΚΗ, που κυκλοφόρησε από τους επί πολλές δεκαετίες εραστές της Κρητικής Μουσικής Παράδοσης από τις εκδόσεις «Αεράκης-Κρητικό Μουσικό Εργαστήρι & Σείστρον», σε επιμέλεια του Ανδρέα Αεράκη. O τίτλος της μερακλίδικης δουλειάς: Κώστας Μουντάκης, τα χνάρια του μέσα στον χρόνο, 1953, 1960, 1987. Απίστευτης ομορφιάς ανέκδοτε ηχογραφήσεις.

Στον πρώτο δίσκο με ηχογραφήσεις του 1953 ο λυράρης και τραγουδιστής Κώστας Μουντάκης (Αλφά Μυλοποτάμου Ρεθύμνου 10 Φεβρουαρίου 1926 – 31 Ιανουαρίου 1991) συναντά τον λαουτιέρης Γιώργης Κουτσουρέλης (1914-1994), αμφότεροι συνθέτες χαρισματικοί,  και στην κυριολεξία ιερουργούν στην Κρητική μουσική. Συμμετέχει σε δυο τραγούδια η Μαρία Μαστρόκαλου. Στον δεύτερο δίσκο στην ζυγιά εκτός από τον Κώστα Μουντάκη μετέχει ο λαουτιέρης Βασίλης Σαλούστρος, η ηχογράφηση έγινε το 1960. Η τρίτη σημαδιακή μελωδική εργασία είναι του 1987. Ο Κώστας Μουντάκης λύρα και ο Νίκος Μανιάς (1931-2012) ) λαούτο τραγουδούν στο Πανεπιστήμιο του Ρεθύμνου.

Οι τρεις συνοδοί και παιχνιδιάτορες έχουν με μια έννοια σημαντικό ρόλο στο έργο του Κώστα Μουντάκη.  Ξεκίνησε την μεγάλη του καριέρα με τον Γ. Κουτσουρέλη και τελείωσε με τον Ν. Μανιά. Ενδιάμεσα έπαιξε με τον Β. Σαλούστρο, με τον οποίο έγραψε δυο από τις πιο μεγάλες επιτυχίες: «Ο αργαλειός» και «Στην γέμωση του φεγγαριού».  Μην περιμένετε σχόλια από αυτήν την πανδαισία, μόνο αποκτήστε και πρωτίστως απολαύστε την μουσική κασετίνα, που προφανώς θα την ακούτε στα γλέντια σας. Γιατί αυτά τα τραγούδια, όπως ολάκερη η λαϊκή μας μουσική, «γράφονται» από μερακλήδες χαροκόπους για να παίζονται και να χορεύονται-μη ξεχνάτε ποτέ την άλλη ιερουργία, τον χορό, που συμπληρώνει την Ελληνική Μούσα-για να ψυχαγωγούνται όλες σχεδόν του βίου οι πτυχές, οι φάσεις και μυσταγωγίες δίνοντας αισθητική δύναμη και απαντοχή.

Καναδυό… αντιγραφές μόνο από κατατοπιστικό τευχίδιο, που περιλαμβάνεται στην κασετίνα, όπως για παράδειγμα η συνείδηση της πλούσιας κληρονομιάς, που ποτέ δεν σβήνει στην Κρήτη και σε πείσμα των πλαστικών καιρών κυκλοφορεί ακόμα και δίνει την έμπνευση αλλά και τον ρυθμό των γλεντιών των μερακλήδων της Μεγαλονήσου, που παραμένουν αμέτρητοι και πάντα δημιουργικοί στην καθημερινή ζωή. Το λέει με χαρακτηριστικό τρόπο ο σκηνοθέτης Γιώργος Σγουράκης, πρόεδρος του «Αρχείου Κρήτης»: «Θέλησε ο Κώστας Μουντάκης να ολοκληρώσει τον Κρητικό κύκλο στην δισκογραφία του, με τα μεγάλα ιστορικά γεγονότα, να τραγουδήσει την αγάπη και τον έρωτα, το πνεύμα και την αντίληψη των ανθρώπων της Κρήτης. Μηνύματα αυτογνωσίας και αξίες ζωής είναι το έργο του, πάντα, όμως, μέσα στα πλαίσια της μεγάλης παράδοσης της Κρήτης». Σημειώνει και ο Μανώλης Βεληβασάκης, πρόεδρος της «Πολιτισμικής Κρήτης», με τον δικό του τρόπο αυτήν την ιδιαιτερότητα του κρητικού λαού να τιμά, να συνεχίζει την σκυταλοδρομία της παράδοσης της ιδιαίτερης πατρίδας του, κυρίως της μουσικής και του τραγουδιού, που εξακολουθεί να γαλουχεί και τις νεότερες γενιές.

«Όταν πρόκειται να αναφερθεί κανείς στον Κώστα Μουντάκη, το πρώτο πράγμα, που έρχεται στο μυαλό του είναι ο ήχος από ένα μουσικό χείμαρρο, που κατεβαίνει ορμητικός και διαβρέχει κάθε κύτταρο του αισθητικού τους σύμπαντος. Γιατί ο Μουντάκης, όσο κι αν είναι κάποιες στιγμές ένα ήσυχο μουσικό ρυάκι, πάντα καταλήγει σε ένα ξεχειλισμένο χείμαρρο, που συμπαρασύρει αισθήματα, μνήμες ερωντικές αθιβολές και πάντα κουβαλεί μέσα του άφθονο Κρητικό πνεύμα και περηφάνεια».  Η παραπάνω  μεστή αναφορά του Γιώργη Καράτζη νομίζουμε ότι προσδιορίζει με ένα τρόπο το στίγμα του μουντάκειου έργου.

Στο σπίτι του το 1980, από αριστερά Στέλιος Φουσταλιέρης, Κώστας Μουντάκης και Μάρκος     Πολιουδάκης (προδημοσίευση από το υπό έκδοση βιβλίο του Ηλία Βολιότη – Καπετανάκη “Μάγκες Αλήστου Εποχής”.

Αφήσαμε τελευταία-πάντα από το φυλλάδιο της κασετίνας-το σημείωμα του Κωστή Μουδάτσου, που δίνει διαφωτιστικά στοιχεία για τα πρόσωπα και τις ηχογραφήσεις προσθέτοντας ότι ο Κ. Μουντάκης «σε ό,τι άγγιζε έδινε  πνεύμα, ζωή και φως. Στην μουσική δεν ήταν προβλέψιμος, μήτε καθορισμένος. Σαν κορυφαίος Έλληνας λαϊκός δημιουργός κουβαλούσε παραδόσεις αιώνων, εμπειρίες γενεών, αποστάγματα σοφίας απείρων δοκιμών και πειραματισμών. Πότε ξανάφερνε στο φως, μέσα από τον εαυτό του, τους κρυμμένους θησαυρούς των λαϊκών παραδόσεων και πότε δημιουργούσε εντελώς νέες συνθέσεις». Την έκδοση, όπως και το εξώφυλλο, φιλοτέχνησε ο ζωγράφος της Κρήτης Ρουσσέτος Παναγιωτάκης.Προφανέστατα η όλη εργασία δεν ήταν δυνατόν να γίνει δίχως το αρχείο και εν γένει συνεισφορά του γιου του Κώστα Μουντάκη Μάνου, που με την σειρά του κάνει λόγο, θεωρεί το μόνο αναλλοίωτο τον «ήχο Μουντάκη, ένα συγκεκριμένο ηχόχρωμα προϊόν της δεξιοτεχνίας του, που γίνεται αντιληπτός μέσα σε εκατό άλλες λύρες».

                     

 Γράψαμε ήδη πολλά αλλά η τέχνη και το αστείρευτο ταλέντο δεν κλείνονται σε λέξεις. Όπως επανειλημμένα έχουμε γράψει, προσπαθώντας να προσδιορίσεις και να δώσεις την ουσία ενός έργου τέχνης, όσο πιο πολλά γράφεις, τόσο αφαιρείς από την ουσία του και πρωτίστως από την μέθεξη του επίδοξου ακροατή. Πλατειάσαμε για να δώσουμε μικρή γεύση από τις ενδιαφέρουσες απόψεις τις διατυπωμένες για τον Μουντοκώστα, όπως είναι γνωστός στην κρητική μελωδική παράδοση ο Κώστας Μουντάκης. Ο λόγος τώρα στον αναγνώστη και στον ακροατή, που θα θελήσει να απολαμβάνει τέτοιο σημαντικό ντοκουμέντο. Που γουστάρει την μέθεξη στο σχετικά διαχρονικό, που ομορφαίνει το εφήμερο και την ρουτίνα. Αλήθεια πόσες τέτοιες ευκαιρίες έχει πλέον ο σύγχρονος άνθρωπος;