Είναι κάποιοι τόσο κοντινοί κι άλλο τόσο μακρινοί μας, που λένε με τα έργα τους πάντα κάτι παραπάνω από το συνηθισμένο και το καθημερινό ή μάλλον για το συνηθισμένο και το καθημερινό, συχνά απρόσμενο ακόμα και για φίλους και γνωστούς. Κάνουν την μεγάλη διαφορά, που συμπληρώνει, όταν δεν καθορίζει σε μέγιστο βαθμό την έτσι κι αλλιώς σημαντική τους προσωπικότητα. Γνώριζα ότι η Μαριάνθη Αλειφεροπούλου-Χαλβατζή νεόθεν γράφει ποιήματα, αλλά η συλλογή, που εκδόθηκε από την «Σύγχρονη Εποχή» παράλληλα με την συνολική δημοσιοποίηση του έργου της συνιστά, κατά την γνώμη μου, την ωραία έκπληξη. Το σημειώνω με έμφαση και κατά κυριολεξία. Είναι γνωστή, πέραν πάσης αμφιβολίας η εξαιρετική επιστημονική επάρκεια της Μαριάνθης Αλειφεροπούλου-Χαλβατζή μαζί με την κοινωνική και πολιτική δράση, όπως και η προσήλωση στην μαχητική, ταξική Αριστερά και στην κομμουνιστική ιδεολογία.

Τις τόσες δεκαετίες, που εξ αποστάσεως και στους κοινούς αγώνες την γνωρίζω από την λεγόμενη Μεταπολίτευση και εντεύθεν, πάντα το πίστευα, το έδειχνε άλλωστε η ίδια η ζωή, ότι η Μαριάνθη είναι αφανής πλην δυναμική γυναίκα, όχι στην σκιά ενός συντρόφου, ενός συζύγου, της οικογένειας, της πολιτικής οργάνωσης, αλλά διαθέτει και πλούσιο, πολύ ισχυρό πνευματικό και αισθητικό «κεφάλαιο», που ξεχειλίζει και η εκδοθείσα εργασία της: «Ποιήματα της νιότης και της ωριμότητας». Ή μάλλον για να ακριβολογούμε όλα συνιστούν κατά το μάλλον ή ήττον αρμονική βιωτική συναρμογή. Το πρώτο κίνητρο να καταπιαστώ με το ποιητικό έργο της Μαριάνθης ήταν καναδυό όμορφα τραγούδια της Εύας Φάμπα σε στίχους δικούς της. Κατόπιν ασχολήθηκα πιο ζεστά και απήλαυσα την συλλογή-ανθολογία, που βγήκε από την «Σύγχρονη Εποχή» πέρσι και σας προτείνουμε να κάνετε και σεις το ίδιο γιατί πρόκειται για μεστή και ωραία δουλειά. Η πνευματική παρακαταθήκη μιας ζωής σε συγκεκριμένες σημαδιακές φάσεις της κοινωνίας μας και της πορείας της αποικίας Γκραικυλίας από το μετερίζι του ταξικού αγώνα.

   

Δυστυχώς στα σύγχρονα «γραφτά» ποιητών και λοιπών λογοτεχνών σπανίζουν η ουσία, η δράση της ζωής, του κόσμου η κίνηση, των ανθρώπων οι ανάγκες, η ψυχή του πνεύματος, το πνεύμα της ψυχής. Οι πλείστοι εξ αυτών αρέσκονται στην ομορφόλαγνη αερολογία, και στην καινοφανή και κενόδοξη μπούρδα, που την κρεμάει η εξουσία στα βοθροκάναλα ως τάχα αποδεκτή κουλτούρα, στην ουσία κουτόχορτο των λίγων πλέον πνευματικών ανθρώπων, των διαρκώς μειούμενων κοινωνικών ακτιβιστών, άλλοθι των αναζητούντων πνευματικό φερετζέ ατάλαντων προς άγραν πάσης φύσεως πελατών. Τα «ποιήματα της νιότης και της ωριμότητας» της Μαριάνθης Αλειφεροπούλου-Χαλβατζή διαθέτουν άφθονη και εξαιρετική ευαισθησία και τρυφερότητα, ποιητική εμβέλεια μαζί με ωραίο κοινωνικό υπόβαθρο, λατρεία στην Φύση, την παράδοση και τον αγώνα για την προκοπή, με τις επιμέρους παρατηρήσεις, που καταγράφω, αφού αφενός δεν έμαθα να χαϊδεύω αυτιά και αφετέρου οι παρουσιάσεις, που φιλοξενούνται στην Ιστοσελίδα είναι αφορμή να διατυπώνουν ελεύθερα απόψεις όλοι οι συνεργάτες της. Αν ρωτήσετε τί είναι με δημοσιογραφικούς πλην άκρως ουσιαστικούς δυο τίτλους το εν λόγω έργο της Μαριάνθης, η απάντηση βρίσκεται στην αναφορά του οπισθόφυλλου: Η ποιήτρια ξεδιπλώνει την ομορφιά και το ποίημα της ίδιας της ζωής της. Και στην εισαγωγική της αφιέρωση σε όσους με μύησαν στο ποίημα του αγώνα, στο σπιτικό της ανθρωπότητας!

Μου έκανε βαθειά εντύπωση η ομορφιά και το ποίημα της ζωής όπως αναπτύσσεται, υπηρετείται συνολικά στην εν λόγω ποιητική εργασία. Σχεδόν όλα τα ποιήματα έχουν τα αναφερθέντα χαρακτηριστικά, ακόμα και τα στρατευμένα και τα επικαιρικά, όπου προφανέστατα αντιμάχονται τα κατά τεκμήριο διαχρονικά και πανανθρώπινα στοιχεία με εφήμερα «κομματικά». Συμβαίνει συχνά και συνήθως στους ποιητές η σύγκρουση και είναι ζητούμενο πόσο ανεβάζει ποιοτικά συνολικά το έργο τους. Και βέβαια θα «σχολιάσεις» στιγμές της κομματικής ή επαγγελματικής σου πορείας. Το πώς είναι το μέγα ερώτημα αλλά και το διαβατήριο της σχετικής διαχρονικότητας. Για παράδειγμα ένας, που από το πρωί ίσαμε το βράδυ «ξεψειρίζει» με κούφια και αφόρητα λόγια την.. μαϊμού της μοναξιάς του ή της σεξουαλικής του ιδιορρυθμίας, τηρουμένων αναλογιών και ιστορικών συνθηκών, πού, πώς και πόσο διαφέρει λογοτεχνικά από αυτόν, που νυχθημερόν ντύνει κοινότοπα και καλολογικά λόγου χάρη την κόκκινη σημαία; Το έργο τέχνης κρίνεται και αξιολογείται και ο δημιουργός του δικαιώνεται εκ του αποτελέσματος-έλεγε θυμοσοφικά ο αείμνηστος φίλος και δάσκαλός μου Νίκος Μαμαγκάκης.

Και από την ρέουσα συγκυρία-προσθέτω. Για παράδειγμα το ποίημα «Στον εργάτη», άνευ σχολίου για να κρίνει ο αναγνώστης-μόνο το πολύ εύλογο ερώτημα: Πόσο μπορεί να σταθεί, ποια σχετική διαχρονικότητα να έχει ως διαπίστωση και ως προοπτική στο σημερινό κατάντημα της ανθρωπότητας, στην οδυνηρή μετάλλαξη του εργάτη, στο ταξικό κώμα του όχλου, στον καλπασμό του ψηφιακού πιθήκου και της τεχνητής νοημοσύνης; Ο αντίλογος; Στους κύκλους του χάους και της ζωής θα έρθει ο πατέρας πάντων Πόλεμος, θα φέρει τα πάνω κάτω, θα γυρίσουμε πάλι στα γνωστά! Ή θα φέρει καινούρια είδη και ζωή, νέα Φύση δια της δημιουργικής καταστροφής, που γράφω σε ένα ποίημά μου («Βραδυνά Πάρεργα», Μετρονόμος). Από την άλλη και χωρίς αντίλογο: Αφού τα έζησες, να μη γράψεις κάτι για την Κ.Ν.Ε., ή τον Φλωράκη, ή την δουλειά σου; Εφόσον νοιώθεις αυτά τα συναισθήματα; Το κάνουμε πάντα όλοι οι δημιουργοί… με δική μας ευθύνη ως προς την αξιολόγηση από τον πανδαμάτορα. Άλλο σχετικό και εν πολλοίς απατηλό κριτήριο αυτό, φενάκη της εφήμερης διαδρομής μας. Δεν μιλάμε για τους παγκόσμιους δημιουργούς. Μεγάλο καράβι, μεγάλες φουρτούνες! Στο θέμα των επικαιρικών ποιημάτων την έχουν πατήσει και μεγάλοι ποιητές, κυρίως αυτοί, και στις δυο όψεις του νομίσματος, τόσο οι της αφηρημένης κουλτούρας όσο και οι άλλοι των πολιτικών και κομματικών οραμάτων. Παράδειγμα εξαιρετικού επικαιρικού ποιήματος: «Δολοφονία».

Ξέφυγα, άλλα έτσι κάνω συνήθως, εξ αφορμής κάτι που ακούω ή διαβάζω, ρίχνω χύμα σκέψεις στο χαρτί. Τα επικαιρικά της Μαριάνθης Αλειφεροπούλου-Χαλβατζή είναι κατά τεκμήριο πιο αδύναμα ποιήματα σε σύγκριση με τα άλλα, μολονότι κάποια από αυτά έχουν δυνατές εικόνες και ευρηματικές λέξεις. Από τα Ποιήματα της νιότης και της ωριμότητας διάλεξα, ανθολόγησα περί τα 40, που μου άρεσαν πάρα πολύ και νομίζω ότι εκπέμπουν δύναμη, ουσία, ομορφιά, ρυθμό, ανάταση και αυτά καθορίζουν την σημαντική, κοινωνικά και αισθητικά, ποιητική δημιουργία της Μαριάνθης Αλειφεροπούλου-Χαλβατζή. Μικρά στο μέγεθος ποιήματα (της νιότης;) και μεγάλα (της ωριμότητας); Τα πιο σύντομα, πάντως, τα λιγόστιχα είναι τα καλύτερα, τα αρτιότερα και θαρρώ ότι κερδίζουν κατά κράτος και την μάχη του εσωτερικού ρυθμού, όπως και της αισθητικής πληρότητας από τα άλλα. Θα είχε μεγαλύτερο ενδιαφέρον η αναγραφή του έτους σύλληψης και δημιουργίας κάθε ποιήματος, από την θεματική ανθολόγηση, που γίνεται στο βιβλίο. Η έκδοση στολίζεται με ποιήματα της Φύσης, όπως εύστοχα σημειώνεται, μοναδικές ασπρόμαυρες φωτογραφίες, που ωστόσο δεν αναφέρεται ποιος τις έβγαλε. Θεωρείται αυτονόητο ότι είναι και αυτό έργο της ποιήτριας;  

Ως συνελόντι ειπείν: Χάρηκα και απόλαυσα το ποιητικό έργο της Μαριάνθης και πολύ με προβλημάτισε όχι μόνο τα ποιήματα, που ανθολόγησα ως εξαιρετικά αλλά και όλα τα άλλα. Μια υποκειμενική πάντα λειτουργία, που δικαιώνει την ποίηση, εν γένει την λογοτεχνία δημιουργώντας συναισθήματα, εμπνεύσεις και ωραίες εικόνες. Ένας λόγος παραπάνω αν είσαι εραστής της τέχνης του λόγου. Αυλαία με ολίγα βιογραφικά: Η Μαριάνθη Αλειφεροπούλου-Χαλβατζή γεννήθηκε, μεγάλωσε στις Κροκέες Λακωνίας. Είναι γιατρός, διδάκτωρ της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Διατέλεσε για 20 χρόνια διευθύντρια του Βιοπαθολογικού Εργαστηρίου στο 3ο Νοσοκομείο του Ι.Κ.Α. Αθηνών. Είναι παντρεμένη και μητέρα δυο παιδιών. Από τα φοιτητικά χρόνια μετέχει ενεργά στους λαϊκούς αγώνες και στο συνδικαλιστικό κίνημα στον χώρο της υγείας. Συγγραφικό έργο: «Μάνααα» (Σύγχρονη Εποχή, 2003), «Προμηθέων τόποι» (Σύγχρονη Εποχή, 2008), «Σπιναλόγκα (Βωμός και Ασκληπιείο)» (Γκούτεμπεργκ, 2019). Το διήγημά της «Χωρίς πατρίδα» έλαβε το 1ο βραβείο στον λογοτεχνικό διαγωνισμό για τα 100 χρόνια του Κ.Κ.Ε.

ΗΛΙΑΣ ΒΟΛΙΟΤΗΣ – ΚΑΠΕΤΑΝΑΚΗΣ