Η σημερινή μας καλεσμένη είναι της «κλασικής» κιθαριστικής σχολής, που πρόσφατα περνά και στην αντίπερα όχθη του «λαϊκού» τραγουδιού, της «μελοποίησης» ποιημάτων και της «έντεχνης» μπαλάντας. Όλα αυτά, φυσικά, σε πολλά, σε πάρα πολλά εισαγωγικά γιατί είναι συμβάσεις, που υπογράφουμε να συνεννοούμαστε και ελάχιστη έχουν αξία, ή όπως και άλλοτε έχουμε τονίσει, όσο προσπαθείς να ορίσεις επιμελώς, τόσο απρόσεκτα χάνεις την ουσία του προσδιοριζόμενου, ιδιαίτερα όταν μιλάμε για μουσική και ποίηση. Την εξαιρετική κιθαρίστα Εύα Φάμπα την γνωρίσαμε, είχαμε πολλάκις απολαύσει στο «κλασικό» ρεπερτόριο. Και βέβαια ποιος εραστής της καλής μουσικής δεν είχε ακούσει τον Δημήτρη Φάμπα! Παγκόσμιας εμβέλειας καλλιτέχνης, που τα βήματα ακολουθεί η κόρη! Ούτε αυτονόητο, ούτε σύνηθες είναι αυτό! Την Εύα Φάμπα ακούσαμε πέρσι και στην πρώτη «λαϊκή» δισκογραφική προσπάθεια: «Ρόδο μου Κόκκινο» (Μετρονόμος). Μιλάμε παρακάτω για τον δίσκο. Πέρα από την πρόταση-προτροπή να απολαύσετε και εσείς την πανέμορφη δουλειά, αλλά και την «κλασική» θητεία της Εύας, δεν έχουμε να προσθέσουμε άλλο, εκτός…  

Άλλη μια συνέντευξη, πρωτίστως παρουσία, που μας κάνει περήφανους, γεμίζει χαρά,  αισιοδοξία και για την τωρινή πορεία σύμπασας της ελληνικής μουσικής. Στην εποχή της πλαστικής προχειράτζας και των εκκωφαντικών θορύβων τενεκέδων ξεγάνωτων, που σερβίρονται από τα πληθωρικά  βοθροκάναλα του κουτόχορτου και του σκυλοπόπ για σπουδαίοι, μολονότι δεν έχει προφανέστατα εκδώσει ο πανδαμάτωρ χρόνος την ετυμηγορία, υπάρχει συνέχεια, μεράκι, δημιουργία έξοχη, όπως πάντα σε αφανή δώματα  και στα «υπόγεια» της κοινωνίας, μοναδικό έργο για απόλαυση, έμπνευση και σχετικά διαχρονική υποψηφιότητα! Όχι, δεν τ’ ακούτε στα «Μέσα»! Για αυτό τώρα παρά ποτέ ανοίξτε μάτια και αφτιά, κυρίως της ψυχής σας αμφότερα! Διασκεδάστε (με την αρχαία έννοια) τους καημούς της παρέας, της κοιτίδας του μεγάλου λαϊκού πολιτισμού. 

Πριν της δώσουμε τον λόγο «πρέπει» να γράψουμε το συνοπτικό της βιογραφικό. Και τί να πρωτογράψεις, πόσα να επιλέξεις από όλες τις σελίδες των ρεσιτάλ, εκδηλώσεων, άλλων δράσεων σε όλο τον κόσμο, προσκλήσεις σε φεστιβάλ, συμφωνικές και άλλες συμπράξεις, διδασκαλία, διαλέξεις, σεμινάρια, κριτικές επιτροπές, εκδόσεις έργων, διεθνή βραβεία και άλλες τιμητικές διακρίσεις, δισκογραφία.. Η Εύα Φάμπα γεννήθηκε στην Αθήνα, αρχαία κοιτίδα της καθαριστικής τέχνης. Δεν άργησε να γοητευθεί από την μουσική, να ξεκινήσει μαθητεία και καριέρα στην κιθάρα από πολύ μικρή. Σπούδασε με εξαιρετικούς δασκάλους. Με τον πατέρα της κιθάρα, με τον Δημήτρη Δραγατάκη, ανώτερα θεωρητικά, απόφοιτος του Εθνικού Ωδείου με βραβεία και διακρίσεις, με τον Θεόδωρο Αντωνίου διεύθυνση ορχήστρας. Επίσης παρακολούθησε σεμινάρια του Leo Brouwer κ.ά. Είναι Πρόεδρος του Δ.Σ. του Συλλόγου Φίλων της Κιθάρας “Δημήτρης Φάμπας”. «Έχει επαινεθεί για τον εξαίρετο ήχο της, την μουσικότητα και δεξιοτεχνία της καθώς και για το έντονο μουσικό και Ελληνικό της ταπεραμέντο»-διαβάζουμε σε πρόγραμμα συναυλίας στο εξωτερικό. Και το αμερικανικό περιοδικό «SoundBoard» (2010): «Μια έξοχη καλλιτέχνης με μια ζωή αφιερωμένη στο να παίζει κιθάρα καθώς και να παρουσιάζει έργα, που έχουν ουσία και ενδιαφέρον, όμορφο φραζάρισμα, ευαισθησία και με την σιγουριά του παιξίματος ενός πολυδύναμου κιθαρίστα». Να και η συνομιλία, που κάναμε μαζί της:

 – Αρχικά δυο λόγια για το «Ρόδο μου Κόκκινο». Πώς προέκυψε και γιατί; Είναι η πρώτη συνθετική εργασία με «έντεχνα» τραγούδια-μπαλάντες; Καινούριο πεδίο δημιουργίας;

«Πριν από μερικά χρόνια κλήθηκα να συμμετάσχω στην παρουσίαση ποιητικής συλλογής του Γιώργου Μπίμη. Ο φίλος ζωγράφος Τάκης Βαρελάς, που με κάλεσε, έριξε την ιδέα της μελοποίησης κάποιων στίχων. Τα ποιήματα μου άρεσαν πολύ και εκεί έγινε η αρχή της ενασχόλησής μου με την μελοποίηση. Πάντα έλεγα ότι θα γράψω τραγούδια.  Είχε φτάσει η στιγμή και φαίνεται ότι τα πρώτα δύο άρεσαν πάρα πολύ, γιατί μου ζητούσαν και άλλοι ποιητές να διαβάσω ποιήματα και στίχους τους. Σε λίγο καιρό είχε μαζευτεί ένας αριθμός τραγουδιών, που ζητούσε παρουσίαση. Με την πανδημία και την καραντίνα, που ακολούθησε, δόθηκε η ευκαιρία να δουλέψω πάνω στα τραγούδια περισσότερο και να γράψω και άλλα. Η ανάγκη επικοινωνίας με την κοινωνία, η ανάγκη έκφρασης τόσων δυνατών συναισθημάτων, που περιέχουν ποιήματα των Γιώργου Μπίμη, Βέρας Βασιλείου-Πέτσα, Μαριάνθης Αλειφεροπούλου-Χαλβατζή, Φιλιώς Μόρφη, που πλέον είχαν γίνει νότες και μελωδίες, και μουσικές εικόνες, με οδήγησαν στην ηχογράφηση και κυκλοφορία του άλμπουμ “Ρόδο μου κόκκινο” τον Ιούνη του 2022 με τις εκδόσεις Μετρονόμος. Είμαι τυχερή, που τόσοι ταλαντούχοι ερμηνευτές συμμετέχουν στο πρώτο CD: Βασίλης Γισδάκης, Θανάσης Χουλιαράς, Πολυξένη Καράκογλου, Παρασκευάς Θεοδωράκης, Στέλιος Μαγαλιός, Μαριλίζα Λούντζη, Μανώλης Μητσάκος, Γιώργος Μαυροειδής. Να ευχαριστήσω τους εξαιρετικούς συνάδελφους μουσικούς, που στήριξαν την προσπάθειά μου, το στούντιο Praxis, και τον Τάκη Βαρελά για το εξώφυλλο. Ναι, είναι το πρώτο μου άλμπουμ με τραγούδια! Ένας νέος δημιουργικός δρόμος, που αντιλαμβάνομαι ότι μου ταιριάζει και μου αρέσει».

– Δίσκος «Greek guitar music», πώς και γιατί; Αφορά την διεθνή σου καριέρα η ωραία σολιστική έκδοση ελληνικών έργων;

«Ο δίσκος Greek guitar music για τον οποίο είμαι πολύ περήφανη, μου ανατέθηκε, θα έλεγα, από την σπουδαία δισκογραφική εταιρεία Νaxos, που έχει και την μεγαλύτερη παγκόσμια μουσική βιβλιοθήκη έργων κλασικής μουσικής και με ιδιαίτερη έμφαση στην κιθάρα. Το ότι η Ελλάδα με έργα συνθετών νεότερων αλλά και πολύ γνωστών, όπως ο Δημήτρης Φάμπας και ο Μίκης Θεοδωράκης, μπήκε σε αυτήν την βιβλιοθήκη μουσικής για κιθάρα το 2014 δίπλα στα σπουδαία έργα Ισπανών, Ιταλών και Λατινοαμερικάνων συνθετών, είναι μια μεγάλη επιτυχία δική μου, νομίζω, και της Ελληνικής μουσικής γραφής. Η πρόταση αυτή ήρθε μετά από πολλές επιτυχημένες εμφανίσεις στην Ασία (Ταϊλάνδη, Κίνα, Ινδία κ. ά) και Λατινική Αμερική, όπου και το Ελληνικό ρεπερτόριο χειροκροτήθηκε ιδιαίτερα. Η εταιρεία αυτή είναι παγκόσμιας εμβέλειας και μπορεί κανείς να βρει το CD σε όποια χώρα θέλει, για αυτό και η Αγγλική γλώσσα στα κείμενα του CD». 

– Πάντα ρωτώ κυνικά δημιουργούς, που ασχολούνται με διαφορετικά είδη: Καλλιτέχνης  Ιανός; Κλασικός σολίστας κιθάρας ή συνθέτης έντεχνων-λαϊκών τραγουδιών;

«Δεν μπορώ να απαντήσω για άλλους, αλλά στην δική μου περίπτωση έχουμε: Σολίστ κλασικής κιθάρας, καθηγήτρια σε ωδεία αλλά και σεμιναρίων σε ωδεία, φεστιβάλ και πανεπιστήμια, συνθέτης (προσφάτως) τραγουδιών αλλά και μουσικής γενικότερα, επιμελήτρια μουσικών εκδόσεων, μέλος κριτικών επιτροπών για την ερμηνεία και την σύνθεση μουσικών έργων, υπεύθυνη διοργάνωσης σημαντικών εκδηλώσεων του Συλλόγου Φίλων της Κιθάρας “Δημήτρης Φάμπας”. Στην τέχνη, όμως, δεν μπορείς να διαχωρίσεις  από ποια θέση θα την υπηρετήσεις. Και βέβαια, όσο διαφορετικά και αν φαίνονται τα παραπάνω, είναι πλευρές της ίδιας διαδρομής. Εγώ αισθάνομαι κυρίως συνδεδεμένη με την κιθάρα μου».

 – Συνδυάζονται αυτά, πώς εσύ τα συνδυάζεις;   

«Δύσκολα συνδυάζονται, γιατί η μέρα έχει μόνο 24 ώρες, αλλά δεν μπορεί να γίνει και αλλιώς. Όλες οι δραστηριότητες με τις λίγο διαφορετικές τους αποχρώσεις με γεμίζουν και εκπληρούν την απόφασή μου να προσφέρω, όσο μπορώ, στην τέχνη της κιθάρας, στην μουσική, στον πολιτισμό και στο κοινωνικό σύνολο. Να δημιουργώ και να εκφράζομαι, να ενισχύω, όσο μπορώ, τους μαθητές μου και γενικά τους νεώτερους καλλιτέχνες και παράλληλα να βγάζω τα προς το ζην».

 – Η κλασική σου εμπειρία, η πολύπλευρη μουσική παιδεία πώς επιδρά στην σύνθεση και εκτέλεση τραγουδιών; Είναι εφόδιο, ευκολία; Δεν χρειάζεται και το αυτοδίδακτο του λαϊκού τροβαδούρου στην «μορφωμένη» εποχή;

«Κατ’ αρχήν πιστεύω ότι το “αυτοδίδακτο” είναι πολύ σπάνιο στην εποχή μας, Με βοηθούν και με στηρίζουν πολύ οι γνώσεις και η παιδεία, που έχω από τα νιάτα μου. Σίγουρα στην μελοποίηση και ερμηνεία των τραγουδιών βοηθά και μια άλλου είδους εκπαίδευση, αυτή τού να παίζεις με συγκροτήματα ή με άλλους μουσικούς και καμιά φορά να αυτοσχεδιάζεις, κάτι, που μου έχει λείψει  παίζοντας σχεδόν αποκλειστικά κλασική μουσική. Όμως οι γνώσεις του μορφωμένου μουσικού αντισταθμίζουν την εμπειρία του οργανοπαίκτη».

 – Προτιμάς να γράφεις σε στίχους, να μελοποιείς; Τα κριτήρια για να πεις αυτό μ’ αρέσει, θα κάνω τραγούδι; Πολυσυλλεκτικό το «Ρόδο μου Κόκκινο». Είναι η προτίμησή σου;

«Έχω γράψει και οργανική μουσική και έργα για νέους κιθαρίστες. Μου αρέσει η μελοποίηση. Κριτήριο επιλογής; Πρέπει να με συγκινήσει αυτό, που διαβάζω, να σημαίνει κάτι για μένα και την κοινωνία, χωρίς περιορισμό στην θεματολογία αλλά να αγγίζει  όλα, όσα αφορούν την ζωής μας. Τον έρωτα, τα θέλω και τα προβλήματα, απλά δοσμένα ή και με πιο πολιτικό και διεκδικητικό τρόπο. Η πολυσυλλεκτικότητα του πρώτου μου άλμπουμ απλά ήρθε, δεν επιδιώχτηκε, όμως έτσι με γνωρίζει πιο σφαιρικά το κοινό. Δεν γνωρίζω πώς θα κυλήσει το επόμενο. Δυσκολεύομαι να πω “θέλω να κάνω αυτό, π.χ. ένα ορατόριο”,  γιατί έχω τόσους τομείς εργασίας και δημιουργίας, με τόσους στόχους και υποχρεώσεις, που αφήνομαι να χαρώ αυτό, που θα φέρει η ζωή εμπρός μου».

– Τί λέει το κοινό, «κλασική» κιθαρίστα ή «έντεχνη» συνθέτη; Πώς θέλεις να σε βλέπουν; Πώς αντιμετωπίζεις μουσικούς, που δεν διαθέτουν το θεωρητικό σου υπόβαθρο; 

«Είναι ακόμη πολύ νωρίς για να με αντιμετωπίσει το κοινό, που με γνώριζε ως χτες, σαν έντεχνη συνθέτη Ασφαλώς και με βλέπουν ως κλασική κιθαρίστα, που κάνει δημιουργικά βήματα στην μουσική γραφή. Όμως υπάρχει και ένα ευρύτερο κοινό, που δεν με γνώριζε ως χτες και με ανακαλύπτει σήμερα με βάση τα τραγούδια μου και την μουσική μου. Χαίρομαι πάρα πολύ για αυτό, είμαι και από τη φύση μου πολύ κοινωνική. Θέλω να με αντιμετωπίζουν ως καλλιτέχνη, που ζητά να εκφραστεί είτε ερμηνεύοντας έργα, είτε δημιουργώντας τα. Όσο για την τελευταία σας ερώτηση, αν οι μουσικοί, που ανεβαίνουν στο πάλκο, μπορούν να εκπληρώσουν τον ρόλο τους, τους χειροκροτώ με την ψυχή μου, αν όχι, έχω το δικαίωμα να διαμορφώσω και αρνητική γνώμη, όπως όλοι μας. Μια φορά περπατούσα στο Θησείο και από ένα μαγαζί ακουγόταν ένας που έπαιζε πλήκτρα συνοδεύοντας κάποιον, που τραγουδούσε. Ε, δεν άλλαξε ούτε μία συγχορδία! Τί να πω, παρακάλεσα τους φίλους μου να φύγουμε το συντομότερο»!

 – Μεγάλη καλλιτεχνική κληρονομιά, ο πατέρας σου παγκόσμιας εμβέλειας σολίστας και δάσκαλος! Σε βαραίνει, σου δημιουργεί άγχος, σε εμπνέει, ανοίγει δρόμους, πώς την διαχειρίζεσαι;

«Είμαι πολύ περήφανη, γεμάτη χαρά για τις γνώσεις και εμπειρίες, που μου δόθηκαν από παιδί. Έγινα ένα, με το πάθος του πατέρα μου για την κιθάρα και την ποιότητα της μουσικής ερμηνείας, με την φλόγα της μητέρας μου για μια “άλλη” κοινωνία με τον άνθρωπο στο επίκεντρο, χαρακτηριστικά, που γράφτηκαν στο DNA μου και που  συνειδητά διαμόρφωσαν την πορεία μου στη ζωή. Σαφώς και μου δημιουργεί μεγάλες ευθύνες, που δεν αρνούμαι να επωμισθώ. Πλέον δουλεύω, δίνω ρεσιτάλ σε όλο τον κόσμο, έχω παγκόσμια δισκογραφία εδώ και τουλάχιστον τρεις δεκαετίες Τιμώ τους γονείς μου, καταναλώνω μεγάλο μέρος της καλλιτεχνικής ενέργειας να διατηρήσω το έργο του πατέρα μου ζωντανό, και πιστεύω πως αυτό Ναι, ανοίγει δρόμους, ώστε και εγώ να δημιουργώ νέα πράγματα και πολλοί συνάδελφοι και νέοι κιθαρίστες να ενισχύονται μέσω των εκδηλώσεων και εν γένει δράσεων του Συλλόγου Φίλων της Κιθάρας “Δημήτρης Φάμπας”, του οποίου είμαι Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου, και νέα έργα να γράφονται για την κιθάρα και να προσφέρουμε, όσο μπορούμε στον πολιτισμό του τόπου και στην τέχνη της κιθάρας. Ο Σύλλογος αυτός ιδρύθηκε το 1999 και η δράση του είναι πάρα πολύ πλούσια».

– Στην σκυταλοδρομία της Τέχνης, το ταλαντούχο παιδί μεγάλου δημιουργού «πρέπει» να… διαρρήξει το έργο των Γονιών, να χαράξει δικό του δρόμο ή ν’ ακολουθήσει την πεπατημένη; Έχει πρόσθετες δυσκολίες να πείθει για την αξία του;

«Ευτυχώς στα νιάτα μου δεν με απασχόλησαν τέτοιες σκέψεις … Αν έπρεπε να δώσω απαντήσεις, ίσως να μην ακολουθούσα τον δρόμο, που ακολούθησα. Κατ’ αρχήν ο Δημήτρης Φάμπας ήταν ένας πολύ αυστηρός καθηγητής, που για να πει ένα μπράβο, έπρεπε να είναι σπουδαίος ο μαθητής. Όσο για μένα, έπρεπε να είμαι πολύ καλύτερη των μαθητών του, ώστε να με υπολογίζει ανάμεσά τους.  Εφόσον εκείνος με επέλεγε να παίζω στις συναυλίες της σχολής του, σίγουρα το κοινό μόνο χειροκρότημα θα είχε για μένα. Έχασα τους γονείς στην αρχή της καριέρας μου. Είχα, όμως, αποφασίσει να μην πάω σε μέρη, όπου γνώριζαν τον πατέρα μου, ώστε να μην υπάρχει αυτή η σύγκριση, να μην χρειάζεται να βαραίνω από μόνη μου τον εαυτό μου. Και βέβαια έτσι κατάφερα να γυρίσω τον κόσμο, από Ζιμπάμπουε και Νεπάλ, σε Περού, Βολιβία  κ.ά. Σε χώρες με μεγάλη ιστορία και πολιτισμό Κίνα, Ινδία, Βραζιλία, Μεξικό, και φυσικά στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες. Το γεγονός ότι στις περισσότερες χώρες με καλούν ξανά και ξανά, είναι απόδειξη ότι μπορώ και κερδίζω το κοινό και σε αυτό συμβάλει η μουσική του πατέρα μου, που πάντα υπάρχει ανάμεσα στα άλλα αριστουργήματα της φιλολογίας της κιθάρας, που ερμηνεύω. Έχω, δηλαδή, ένα μοναδικό ρεπερτόριο, εκτός και παράλληλα της όποιας ταλαντούχας παρουσίας μου. Στην Ελλάδα, Ναι, έχω αντιμετωπίσει και την αμφισβήτηση και την κακία. Ξέρω, όμως, ότι όσοι με συγκρίνουν με τον πατέρα μου και δεν έχουν έναν καλό λόγο να πουν, είναι γιατί και αν ζούσε ο πατέρας μου, δεν θα έλεγαν καλό λόγο ούτε σε κείνον»…

 – Πού βρίσκεται η κλασική κιθάρα; Ενισχύεται από την Πολιτεία η εκπαίδευση των νέων, η εκτέλεση και προβολή των καλλιτεχνικών έργων;

«Η κλασική κιθάρα στην Ελλάδα βρίσκεται σε ψηλό επίπεδο, τόσο σε ενδιαφέρον από φιλόμουσους, όσο και σε επίπεδο ερμηνευτών και σπουδαστών. Φυσικά, έχω να παινεύομαι πως έβαλε γερές βάσεις ο πατέρας μου! Όμως δεν φτάνει να υπάρχει το ενδιαφέρον και το ταλέντο, χρειάζεται και παιδεία, που όσο αφορά την μουσική, είναι ένα μπάχαλο! Αδιαβάθμιτές πανάκριβες σπουδές, μουσικά σχολεία υποστελεχωμένα  με πολύ σοβαρές ελλείψεις, αποσπασματικά πανεπιστημιακά τμήματα. Κανένας προγραμματισμός για την μουσική μόρφωση των παιδιών και την πορεία προς την ειδίκευση των ταλαντούχων. Ούτε συζήτηση για την Δημόσια και δωρεάν μουσική καλλιτεχνική εκπαίδευση από την μικρή ηλικία έως τα πανεπιστημιακά επίπεδα. Φυσικά, ελάχιστη είναι και η ενίσχυση στην μουσική δημιουργία και προβολή έργων των σύγχρονων καλλιτεχνών».

 – Επανεκτελέσεις κλασικών έργων: Πίστη στο πρωτότυπο ή δημιουργική διασκευή, ή το εμπορικά εύπεπτο, το «φρεσκάρισμα», που λένε; Πού είναι τα όρια;

 «Στην κλασική μουσική κάνουμε κυρίως επανεκτελέσεις έργων με πίστη στο πρωτότυπο, όπου το να ξεχωρίσεις με την ερμηνεία σου είναι συγχρόνως πρόκληση και καταξίωση. Το να παρουσιάσεις κάτι καινούργιο, είναι πολύ όμορφο αλλά και ρίσκο! Φυσικά η ερώτηση αφορά το τραγούδι, και εδώ το να γίνεται επανεκτέλεση π.χ. έργων Χατζιδάκι και Θεοδωράκη είναι μια σίγουρη επιτυχία, ενώ το να θέλεις να κερδίσεις το κοινό με κάτι, που ακούει πρώτη φορά, εμπεριέχει, όπως είπα, ρίσκο. Δυστυχώς ελάχιστες είναι οι διασκευές “φρεσκάρισμα” τραγουδιών, που άκουσα, και μου άρεσαν. Εδώ, νομίζω, μπαίνει το ερώτημα γιατί να γίνεται αυτό, όταν υπάρχουν πολύ όμορφα έργα νέων δημιουργών, που αγωνίζονται να επικοινωνήσουν με το πλατύ κοινό και οι εταιρείες προωθούν κακής ποιότητας διασκευές; Δεν μιλάω για απλές επανεκτελέσεις από διαφορετικές φωνές ή ακόμη και ενορχηστρώσεις, που μπορεί και να… φρεσκάρουν ένα έργο. Φυσικά, όλα επιτρέπονται μέχρι εκεί, που δεν καταστρέφεται το έργο του δημιουργού, το οποίο πρέπει να το σεβόμαστε. Υπάρχουν, βέβαια, και πολύ ταλαντούχες παρεμβάσεις, που σημαίνει πως σπουδαία έργα του παρελθόντος υπάρχουν μέσα μας και εμπνέουν και σήμερα».

 – Διδάσκεις επί σειρά ετών. Πόσο οι νέοι ασχολούνται, πόσο εμβαθύνουν ή μαθαίνουν την κιθάρα σαν «εύκολο όργανο» του πάλκου και της παρέας; Έχουμε νέους σολίστες με ταλέντο και διάθεση να πάνε δυο βήματα πιο πέρα;

«Η εποχή, που ζούμε είναι δύσκολη, τα παιδιά ασχολούνται με πάρα πολλά πράγματα και ελάχιστα είναι αυτά, που αντιμετωπίζουν την μουσική αλλά και την κιθάρα ως επάγγελμα ή την ερωτεύονται και θέλουν να μάθουν τα πάντα για τη φιλολογία της και τους ερμηνευτές της. Δεν υπάρχει χρόνος στην ζωή τους για ένα τέτοιο δόσιμο (φυσικά υπάρχουν και εξαιρέσεις). Νομίζω, ότι προσωπικά έχω βρει τον τρόπο να κερδίζω το ενδιαφέρον των μαθητών μου, όχι βέβαια όλων, και να τους κάνω να αναζητούν και κάτι παραπάνω από το να παίζουν κιθάρα με τους φίλους τους (αξιέπαινο και όμορφο). Επίσης, δεν τους αφήνω να χαλαρώνουν, διαβάζουν, παίζουν συχνά σε συναυλίες. Έχω φτιάξει κι ένα σύνολο τον Τέρπανδρο στο Ωδείο του Δήμου Νέας Ιωνίας, που μπορεί να έρθουν και άλλοι κιθαρίστες, να παίζουν μαζί μας. Στην Ελλάδα υπάρχει πάρα πολύ ταλέντο και αν υπήρχε και οικονομική άνεση, θα είχαμε γενιές σπουδαίων κιθαριστών. Μη ξεχνάμε ότι όλα τα ωδεία είναι ιδιωτικά, άρα σπουδάζουν, όσοι έχουν να πληρώσουν τα δίδακτρα».

– Η θέση της κλασικής κιθάρας σε σχέση με τα παραδοσιακά όργανα της  μουσικής μας;

«Τα τελευταία χρόνια τα παραδοσιακά όργανα εισέβαλαν πολύ δυναμικά στην μουσική ζωή του τόπου και σε αυτό συνέβαλαν τα μουσικά σχολεία, που ανάγκασαν να δημιουργηθούν τμήματα διδασκαλίας τους και στα κλασικά ωδεία. Με ευχαριστεί πολύ αυτό γιατί δεν πρέπει να απομακρυνόμαστε από τις ρίζες μας. Όμως η κιθάρα είναι κάτι άλλο, είναι όργανο με σημαντικό ρεπερτόριο, που αντανακλά την ιστορία του παγκόσμιου πολιτισμού. Δεν θα ήθελα να τα συγκρίνω»!

 – Ο νέος με ταλέντο στην κλασική κιθάρα, μπορεί να ζει από την μουσική; Αν συνθέσει, έχει άλλη διέξοδο από το να αυτοχρηματοδοτεί την έκδοση του έργου του;

«Είναι πολύ δύσκολο να ζήσει κάποιος μόνο ως σολίστας. Πρέπει και να διδάσκει αρκετά, οπότε θέλει προσοχή ώστε να παραμείνει σολίστας, ή πρέπει να κάνει και άλλες δουλειές, για παράδειγμα να παίζει και άλλου είδους μουσική, να βρει δρόμους με συγκροτήματα και ηχογραφήσεις, να δουλεύει βράδυ η σε ταβερνάκια κ.λπ. Αλλά και πάλι δύσκολα είναι στην εποχή μας. Όσο για να δημιουργήσει (εδώ να πω πως και η ερμηνεία δημιουργία είναι) υπάρχουν ευκαιρίες αλλά θέλει δουλειά. Αν δεν έχει ένα όνομα, που θα του προσφερθεί μια ηχογράφηση, τότε μπορεί να κερδίσει κάποιο διαγωνισμό, όπου βέβαια θέλει πολύ δουλειά να το πετύχει, ή μια φοβερή ιδέα, που ίσως κερδίσει κάποιο ενδιαφέρον. Δυστυχώς, όμως, η πλειοψηφία των παραγωγών είναι με αυτοχρηματοδότηση. Ακόμη και εγώ, που τα καθαριστικά μου άλμπουμ είναι σε μεγάλες εταιρείες δίσκων, με το Ρόδο μου κόκκινο ως συνθέτης τραγουδιών έκανα προσωπική παραγωγή. Πραγματικά σχεδόν καθημερινά όλο και κάποιο μέτρο δημοσιεύεται, που μας δυσκολεύει τη ζωή, όμως, εμείς πρέπει και να ζούμε και να δημιουργούμε και να μη μείνουμε πίσω από τα όνειρά μας και να αγωνιζόμαστε να ανατρέψουμε κάθε εμπόδιο».

 – Τα σχέδια σου, που είναι προφανώς πολλά και δημιουργικά.

«Κατ’ αρχήν στις 8 Απριλίου διοργανώνουμε με τον Σύλλογο Φίλων της Κιθάρας “Δημήτρης Φάμπας” το 4ο φεστιβάλ κιθάρας στην Αθήνα. Αυτή την φορά τιμώντας την γειτονική μας χώρα με τίτλο Η Ελλάδα συναντά την Βουλγαρία. Πάρα πολλά νέα ταλαντούχα παιδιά, η Άνοιξη της Κιθάρας, θα παρουσιάσουν έργα για κιθάρα, έργα του Δημήτρη Φάμπα αλλά και Βούλγαρων συνθετών, πολλά σύνολα αλλά και νέοι σολίστ. Επίσημοι καλεσμένοι μας είναι το σύνολο SeasonsQuintet με κιθάρες, μαντολίνα και κόντρα μπάσο, που θα έρθουν από την Βουλγαρία με την στήριξη του Δήμου της Σόφιας και της Πρεσβείας της Δημοκρατίας της Βουλγαρίας στην Αθήνα. Αυτό θα γίνει στον πολυχώρο πολιτισμού Άννα και Μαρία Καλουτά του Δήμου της Αθήνας με την υποστήριξη του φορέα ΟΠΑΝΔΑ. Με ελεύθερη είσοδο. Υπάρχουν και πολλές συναυλίες με μαθητές μου, που κορυφώνονται στις 13 Μαΐου στο θέατρο Αλεξάνδρεια, όπου θα παίξουμε μαζί πάρα πολλά όμορφα έργα για κιθάρα χωρίς καμιά προκατάληψη, αλλά με πεποίθηση ότι αυτά θα αρέσουν στο κοινό ακόμη και αν δεν είναι τραγούδια. Στη συνέχεια έχω εμφανίσεις ως σολίστ με την κιθάρα μου.  Στα σχέδιά μου είναι η παραπέρα προώθηση των τραγουδιών μου (έχω ήδη γράψει και άλλα!!) η ηχογράφηση κάποιων σπουδαίων κονσέρτων για κιθάρα και ορχήστρα αλλά και η συνέχιση  της καριέρας διεθνώς τώρα, που τα πράγματα είναι καλύτερα με την πανδημία».

Η ΔΙΣΚΟΓΡΑΦΙΑ ΤΗΣ ΕΥΑΣ ΦΑΜΠΑ

* Εύα  Φάμπα – ΡΟΔΟ ΜΟΥ ΚΟΚΚΙΝΟ (Μετρονόμος 2022)

*  Εva Fampas – Greek Guitar Music (NAXOS 2014)

* Eva Fampas – Capriccio Diabolico  (Berben 2007)

* Eva Fampas plays Fampas (Aulia 2005)

* A Guitar Portrait of Fantasy (Wave Music 2002)

* Kιθάρα –F. Tarrega, F. Sor, H.Villa Lobos  (Wave Music 2000)

*  Έργα Ελλήνων συνθετών – Δημήτρης Φάμπας (MOTIVO 1985).